CO ZMIENIĆ W USTAWIE O PRZECIWDZIAŁANIU NARKOMANII?

CO ZMIENIĆ W USTAWIE O PRZECIWDZIAŁANIU NARKOMANII?
– WNIOSKI PŁYNĄCE Z RAPORTU RZECZNIKA PRAW OSÓB UZALEŻNIONYCH


Niezamierzone, negatywne konsekwencje stosowania ustawy narkotykowej skłaniają do przemyślenia na nowo priorytetów strategii państwowej, której stosowanie doprowadziłoby do zmniejszenia zjawiska narkomanii, nie naruszając jednocześnie praw obywatelskich osób używających substancji psychoaktywnych.


Wyniki raportu skłaniają do sformułowania kilku wniosków. Kryminalizacja posiadania narkotyków skutkuje bowiem wymierzaniem ostrza represji głównie w użytkowników narkotyków, nie służy zaś zmniejszeniu rozmiarów zjawiska poważnej przestępczości narkotykowej czy popytu na zakazane prawem substancje. Stąd proponowane rekomendacje:


NIE KARANIE ZA POSIADANIE MAŁYCH ILOŚCI CZYLI DEKRYMINALIZACJA
- potraktowanie posiadania małych ilości jako wykroczenia, nie zaś przestępstwa (takie rozwiązania stosowane są z powodzeniem np. w Czechach, Hiszpanii czy Portugalii).

WPROWADZENIE TABELI WARTOŚCI GRANICZNYCH
Tabela stanowiłaby definicję terminu środki odurzające lub substancje psychotropowe w ilości nieznacznej, przeznaczone na własny użytek oskarżonego. Tabela wartości granicznych narkotyków jest narzędziem stosowanym z powodzeniem w wielu krajach europejskich: http://www.emcdda.europa.eu/html.cfm/index99321EN.html

Brak jasnych kryteriów ustawowych „nieznacznej ilości” czy „wypadku mniejszej wagi” uniemożliwia kwalifikację czynu polegającego na posiadaniu narkotyków do art. 62a i umorzenia postępowania. Tabele wartości granicznych stanowiąc definicję terminu „środki odurzające lub substancje psychotropowe w ilości nieznacznej” mogłyby wpłynąć na szerokie zastosowanie art. 62a już na etapie zatrzymania przez policję, jak i na eliminację trudności interpretacyjnych w zdefiniowaniu tego niedookreślonego terminu.

WYTYCZNE PROKURATORA GENERALNEGO CELEM KSZTAŁTOWANIA NOWEJ PRAKTYKI STOSOWANIA ART.62 A

Jak miło byłoby widzieć policjanta, który zamiast kontroli ulicznej wobec osoby uzależnionej od heroiny stosowałby działania street workerskie (wydanie ulotki informacyjnej, gdzie uzyskać pomoc, czy czyste igły). Prokurator Generalny mocą wytycznych może bowiem uregulować kwestie sposobu postępowania organów ścigania z osobami zatrzymywanymi z powodu podejrzenia posiadania zakazanych prawem substancji, co znacznie wpłynęłoby na zmniejszenie dużych kosztów stosowania ustawy narkotykowej, głównie art. 62 u.o.p.n. oraz na eliminację złych praktyk policyjno-prokuratorskich, związanych ze stosowaniem represji wobec użytkowników narkotyków w postaci zatrzymań w izbie zatrzymań, nieuzasadnionych kontroli ulicznych, dobrowolnego poddawania się karze.

WYKREŚLENIE Z TABELI IV-N ŻYWICY I ZIELA KONOPI oraz DOPUSZCZENIE KONTROLOWANEJ UPRAWY NA CELE MEDYCYNIE

By stało się to możliwe potrzebna będzie nowelizacja prawa narkotykowego, medycznego i farmaceutycznego. Brak możliwości medycznego stosowania konopi w Polsce godzi w prawa pacjentów do skutecznego i dostosowanego do ich potrzeb leczenia. Analiza spraw Rzecznika jednoznacznie wskazuje, że w Polsce żyją pacjenci medycznej marihuany, którzy przedkładając priorytet w postaci własnego zdrowia nad życie zgodne z literą prawa, decydują się na nielegalną uprawę konopi lub zaopatrywanie się na czarnym rynku narażając się tym samym na odpowiedzialność karną.

WPROWADZENIE LECZENIA SUBSTYTUCYJNEGO NA RECEPTĘ

Wzorem praktyki innych krajów europejskich, leczenie substytucyjne mógłby prowadzić zakład opieki zdrowotnej lub lekarz psychiatra wykonujący praktykę lekarską. Efektem wprowadzenia takiej zmiany byłaby możliwość zapisywania leku substytucyjnego na receptę, którą można by zrealizować w ogólnodostępnej aptece.
Taka zmiana pozwoli objąć leczeniem o wiele większą liczbę potrzebujących go osób. Jest to celem zarówno Narodowego Programu Zdrowia 2007-2015, jak i Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego 2010-2014, czy Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii 2011-2015. Obecnie leczenie substytucyjne otrzymuje ok. 2000 osób, z czego ponad 1000 w Warszawie. Aby osiągnąć priorytetowe cele KPPN należałoby objąć tą terapią co najmniej drugie tyle osób.